Malzemeler
* Haşlanmış yumurta
* Şişe
* Kibrit
Deneyin Yapılışı
* Ağzı yumurtadan biraz daha küçük olan cam bir şişenin üst kısmına yumurtayı yerleştirelim. Yumurtanın sivri ucu aşağı gelsin. Yumurta şişeden geçemez.
* Yumurtayı kenara alıp bu sefer şişenin içine yanan bir iki kibrit atalım.
* Zaman kaybetmeden hemen üzerine yumurtayı yeniden yerleştirelim.
* Şişe yumurtayı içine çeker, yumurta şişenin içine düşer.
Şişeye kibrit atmamızın nedeni şişenin içindeki havayı ısıtmaya çalışmamızdır.
DİKKAT: Şişeyi değil içindeki havayı ısıtmaya çalışıyoruz.
Şişenin içindeki havayı başka türü de ısıtabiliriz; Mesela kaynar su ile hızlıca şişeyi çalkalayıp suyu hemen boşaltıp yumurtayı hızlıca yerleştirirseniz deney yine olur.
Ya da şişeye bir mum yerleştirip yakabilirsiniz.
Şişe ısınırsa da sorun yok, deney yine olur ama vakit alır, karşısında epey beklemeniz gerekir.
Ben kimyacı olduğumdan ve el alışkanlığım olduğundan şişeyi önce 3-5 cc alkolle ıslatıp kibriti o şekilde içine attım. İşleri biraz hızlandırmak adına... Tecrübeniz yoksa lütfen bu anlattığım son kısmı denemeyin.
Evet şişenin içindeki havayı ısıttık ve yumurtayı yerleştirdik. Bir müddet sonra şişenin içindeki hava soğumaya başlayacaktır. Soğuyan hava büzüşür. Böylece şişe yumurtayı vakumlar.
Tabii şu şekilde de düşünebiliriz. Başlangıçta şişenin içindeki havayı ısıttık. Böylece içeride yüksek bir basınç oluştu. (Sıcaklık arttığında moleküller daha hızlı hareket eder. Böylece şişenin çeperlerine daha çok molekül çarpar. Yani sıcaklık basıncı artırır.) Şişeyi yumurta ile kapattık. Saniyeler içinde şişenin içindeki hava soğumaya başladığı için içerideki basınç düşecektir. Dışarıdaki hava basıncı ise şişeye göre yüksek kalacaktır bu da havanın yumurtayı şişeye itmesine neden olur.
* Bu deneyi ilk kez yaptım. Başlangıçta bu yumurta buradan hayatta geçemez, olmayacak bu deney demiştim; ama oldu.
Kardeşim Osman Bahadır - abla yumurtayı düşürmek kolay olan. Bunu herkes yapıyor asıl yumurtayı şişeden çıkar da görelim dedi. Ben şişenin içindeki yumurtayı bir şiş ya da bıçağın ucu ile parçalarım suyla çalkalarım parça parça düşürürürüm dedim. Kardeşim de önemli olan bütün çıkarmak, izle şimdi dedi. Şişeyi ters çevirdi. Yumurtayı şişenin ağzına getirdi ve üstten sıcak su döktü. Yani az önce yaptığımızı tersine çevirdi. Yumurta şişeden tek parça olarak çıktı. Böylece biz de deneyi tekrar tekrar yaptık.
Abla kardeş deneye dalmışken ne yaptığımız hakkında aslında en ufak bir fikri olmayan Defneciğim masadan kalkmış oradan oraya hoplayıp zıplıyordu, oyuna dalmıştı bile. Sonra da minişlerini süslemiş bize gösterdi. ''Ben ne anlarım PV=nRT'den, açık hava basıncından genleşmeden, vakum kelimesi de nedir yahu der gibiydi...
Hepimize iyi eğlenceler.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder